Στο περιεχόμενο

Ορισμός όρων

Sexting

Ο όρος Sexting συνεπάγεται τη διάχυση εικόνων/ φωτογραφιών, στις οποίες είτε το δικό μας σώμα είτε το σώμα κάποιου άλλου ατόμου απεικονίζονται σε ερωτικές στάσεις. Αυτές οι φωτογραφίες “ποστάρονται” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέσω κινητού ή λάπτοπ. Αυτές οι εικόνες συνήθως έχουν τραβηχθεί σε ιδιωτικές στιγμές και μετά για διάφορους λόγους έχουν γίνει προσβάσιμες σε άλλα άτομα- πέραν των δύο αρχικών συμμετεχόντων στη φωτογράφιση. Για παράδειγμα μπορεί να εκληφθεί ως μια ιδιαίτερη “απόδειξη αγάπης” όταν ο ένας σύντροφος στέλνει στον άλλον ερωτικές φωτογραφίες.

Με αυτές τις φωτογραφίες ο έφηβος άλλοτε θέλει να αξιολογήσει τον ίδιο του τον εαυτό και άλλοτε θέλει να δώσει την εντύπωση σεξουαλικής ωριμότητας. Στο σημείο αυτό παραβλέπουν οι νεαροί, ότι δεν μπορούν να έχουν κανέναν έλεγχο στο ποιοι βλέπουν τις φωτογραφίες τους. Επίσης, λησμονούν ότι άπαξ και μια φωτογραφία “φορτωθεί” στα κοινωνικά δίκτυα, ποτέ δεν μπορεί να διαγραφεί πλήρως. Αυτό μπορεί να επιφέρει δραματικές συνέπειες, αφού δύναται να πληγώσει κατ’ εξακολούθηση τον έφηβο, αφού έτσι παραβιάζονται τα όρια της αισχύνης του.

Posing

Παιδιά και έφηβοι εκτίθενται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε προκλητικές στάσεις, συχνά σεξουαλικά ελκυστικές . Ποστάρουν φωτογραφίες, φιλμ και κείμενα, έτσι ώστε να γίνουν ιδιαίτερα ελκυστικοί και να δείχνουν (σεξουαλικά) ώριμοι. Στην προσπάθεια αυτοί βοηθούν συχνά πέρα από τα “κλασικά” μέσα, όπως το μακιγιάζ και το ντύσιμο, και τεχνικές μέθοδοι, όπως προγράμματα επεξεργασίας φωτογραφιών, μουσικής υπόκρουσης κλπ.).

Grooming

Επίσης Cyber-Grooming

Με αυτόν τον όρο περιγράφεται η στοχευμένη προσέγγιση από ανθρώπους με τον στόχο να ξεκινήσουν μια σεξουαλική επαφή . Ως επί το πλείστον, αφορά την προσέγγιση παιδιών και εφήβων. Κτίζεται εξαρχής μια άκακη σχέση εμπιστοσύνης, και μετά γίνεται η σύναψη της επικοινωνίας. Εν προκείμενω, οι ενήλικες δίνουν ψεύτικο όνομα, ηλικία και άλλα προσωπικά δεδομένα, προκειμένου να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του παιδιού ή του εφήβου. Πρόκειται για μια ειδική κατηγορία σεξουαλικής παρενόχλησης, που συχνά οδηγεί σε αξιόποινες πράξεις, όπως η εγγραφή υλικού παιδικής πορνογραφίας και η σεξουαλική κακοποίηση.

Happing Slapping

Ξεκίνησε αρχικά ως πλάκα μεταξύ των εφήβων στη Μεγάλη Βρετανία, δεν πρέπει να συγχέεται με το cybermobbing, αν και πολλές φορές εφαρμόζονται μαζί. Σήμερα, θεωρούμε Happy Slapping τις σωματικές επιθέσεις σε άγνωστους περαστικούς ή συμμαθητές, πιο σπάνια σε καθηγητές που έχoυν κινηματογραφηθεί και γίνονται προσβάσιμοι σε όλους μέσα από ιστοσελίδες . Οι επιθέσεις γίνονται τόσο έντονες που φτάνουν σε βιαοπραγίες, απώλεια της συνείδησης του θύματος ακόμα και βιασμό. Σε σχολικό περιβάλλον πρόκειται κυρίως για ψυχολογικό και λεκτικό happy slapping ενώ τείνει όλο και περισσότερο να παρουσιάζεται ως κάτι «φυσιολογικό». Ουσιαστικά, είναι ένας συνδυασμός ανάμεσα σε κλασικό mobbing και cybermobbing. Το θύμα οφείλει πέρα από τη βία που έζησε να παλέψει ταυτόχρονα με την ντροπή και την αποθάρρυνση. Για αυτό το είδος του cybermobbing η ποινική δίωξη είναι συνήθως περιορισμένη, καθώς οι ίδιοι οι αυτουργοί κατασκευάζουν και διαχέουν ενοχοποιητικό υλικό.

Cyberstalking

Ως cyberstalking περιγράφεται η αδιάκοπη διαδικτυακή παρακολούθηση ενός ανθρώπου . Συνήθως, συνδέεται με την παρενόχληση και τον εκφοβισμό με τη βοήθεια του διαδικτύου. Σε πολλές χώρες το stalking/ cyberstalking θεωρείται αξιόποινη πράξη.

Το cyberstalking εκδηλώνεται σε διαφορετικές μορφές:

  • Με αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων spam ή ιών
  • Με επαναλαμβανόμενη παρενόχληση μέσα από ανώνυμα τηλεφωνήματα, ανεπιθύμητα μηνύματα στο κινητό ή στο chat
  • Με διαδικτυακή «κατασκοπεία» μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
  • Με σύναψη επικοινωνίας με φίλους και συγγενείς του πληγέντος προσώπου μέσω ίντερνετ ή κινητού τηλεφώνου κλπ.
  • Με δημοσιοποίηση ιστοσελίδων που παρουσιάζουν φωτογραφίες και προσωπικά στοιχεία του θύματος.

Οι λόγοι και τα κίνητρα για τις παραπάνω πράξεις ποικίλλουν: από ανεκπλήρωτο έρωτα μέχρι ζήλεια και έντονα αρνητικά συναισθήματα (π.χ. μίσος). Ο Stalker είναι συχνά ένα πρόσωπο γνωστό στο θύμα, όπως ο πρώην σύντροφος, ένας θαυμαστής που τον έχουν απορρίψει, ένας συνάδελφος από τη δουλειά ή απλώς ένας γνωστός. Βέβαια, ενδέχεται να είναι και κάποιος άγνωστος (στο θύμα).

Denigration

Denigration (δυσφήμιση, προσβολή) είναι η προσχεδιασμένη διάδοση αρνητικών σχολίων και πληροφοριών εις βάρος του θύματος. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται τα νέα μέσα, το διαδίκτυο ή άλλα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Αυτή η συμπεριφορά θεωρείται μορφή του cybermobbing. Αυτό συμπεριλαμβάνει τη διάχυση ψεύτικων, κακοήθων και σκληρών ειδήσεων, όπως φωτογραφιών και βίντεο, η αποστολή ή ανάρτηση αναληθών ή και προσβλητικών δηλώσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στόχος του δράστη είναι κυρίως να βλάψει τη φήμη του θύματος, να χαλάσει φιλίες και σχέσεις του με άλλους. Τα κίνητρα, που συναντούμε συχνότερα, είναι η ζήλεια, η εκδικητικότητα προς έναν πρώην σύντροφο κ.α. Σύμφωνα με μελέτες, θύματα αυτής της μορφής Cybermobbing πέφτουν κατεξοχήν κορίτσια.

Σε συνάρτηση με τα παραπάνω, οι ψυχολόγοι εφιστούν την προσοχή στο περίφημο φαινόμενο της “διαδικτυακής ασυδοσίας”. Μέσα στην ανωνυμία του ίντερνετ ο θύτης δεν χρειάζεται να κοιτάξει στα μάτια το θύμα, με αποτέλεσμα να αποκλείεται μια άμεση ανατροφοδότηση στη συμπεριφορά του, ενώ ο θύτης αδυνατεί να συνειδητοποιήσει και να συναισθανθεί το πιθανό μέγεθος και τη σοβαρότητα της κακοποίησης που θα υποστεί το θύμα. Επομένως, είναι πολύ πιο εύκολο να ξεστομίζει ψέματα ή να διαδίδει αρνητικά σχόλια για άλλους ανθρώπους, όταν η επικοινωνία πραγματοποιείται μέσα από το διαδίκτυο. Όταν ένα παιδί διασύρεται από τους συμμαθητές/ τριες, το μαρτύριο του συνεχίζεται σπίτι, γιατί οι επιθέσεις δεν έχουν όρια ούτε χωροχρονικά. Εκτός αυτού, είναι δύσκολο, να προβάλει αντίσταση, γιατί τα ψεύδη στο ίντερνετ διαχέονται υπερβολικά γρήγορα, οπότε μετά από λίγο καιρό θα είναι αδύνατον να διαγράψει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όλη τη λασπολογία.

Outing

Outing και Trickery είναι ένας τρόπος εξευτελισμού, που στηρίζεται σε ψευδείς οδηγίες. Οι θύτες, εν προκειμένω, εκμεταλλευόμενοι την εμπιστοσύνη του θύματος, προσποιούνται ότι έχουν μια ιδιωτική επικοινωνία. Αν έχουν αποκτήσει αρκετή οικειότητα με το θύμα, θα δημοσιεύσουν λεπτομέρειες από τη διαπροσωπική τους επικοινωνία, όπως μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καταγεγραμμένες συζητήσεις και προσωπικές φωτογραφίες. Η δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών στην καλύτερη περίπτωση είναι επώδυνη. Αποκτά, όμως, δυσάρεστες διαστάσεις, όταν η δημοσιοποίηση επιφέρει και σοβαρές συνέπειες στη ζωή του θύματος. Για παράδειγμα, μπορεί να έχει εκφραστεί αρνητικά για σημαντικά πρόσωπα, όπως προϊσταμένους του ή να έχει εκμυστηρευτεί την ομοφυλοφιλία του ή άλλες λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής.

Flaming

Ο όρος Flaming περιγράφει όλες τις μορφές προσβολής, εξύβρισης ή προκλητικών εκδηλώσεων, που λαμβάνουν χώρα δημοσίως στο ίντερνετ, σε for a ή σε “δωμάτια συζήτησης” (chat rooms). Κατά κανόνα αυτές οι επιθέσεις δεν έχουν κανέναν συγκεκριμένο αποδέκτη, αλλά αποσκοπούν στο ότι κάποιος θα ανταποκριθεί ανταπαντώντας ενδεχομένως εξίσου χυδαία. Έτσι, μπορούν να ξεκινήσουν οι λεγόμενοι Flame- πόλεμοι, κατά τους οποίους το αρχικό θέμα συζήτησης ξεχνιέται και προκύπτουν μόνον ανεδαφικές συζητήσεις. Μπορεί να θεωρηθεί ως μια περίπτωση Cybermobbing, γιατί στοχεύει όλο και περισσότερο στη συμβολή των άλλων που θα αντιδράσουν με Flaming. Διαφορετικά, οι ατάκες όσων ασκούν Flaming δεν βρίσκουν ανταπόκριση και αγνoούνται. Εν προκειμένω, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι για τον αυτουργό του Flaming υπάρχει πάντοτε ένα κοινό, που εκπροσωπείται από τους άλλους αναγνώστες/ χρήστες του διαδικτύου. Εξ ου και μέσα από τη συμπεριφορά τους οι δράστες νιώθουν πιο δυνατοί, ακόμα και όταν δεν βρίσκει αυτή ανταπόκριση ή όταν ουδείς διαβάζει όσα γράφουν. Στα περισσότερα fora το Flaming αντιμετωπίζεται ως μια κακή συνήθεια, την οποία ο διαχειριστής του forum τιμωρεί με μια προειδοποίηση. Το Flaming μπορεί μόνον σε συγκεκριμένα Fora, που δεν έχουν αυστηρή επιτήρηση, με συνέπεια γρήγορα να παίρνει διαστάσεις φορτίζοντας αρνητικά την ατμόσφαιρα που επικρατεί γύρω από ένα θέμα συζήτησης.

Περισσότερο στην κατηγορία των παικτών ηλεκτρονικών παιχνιδιών ενδημεί το Flaming, όπου οι Flame- πόλεμοι κινούνται σε χιουμοριστικό- ειρωνικό επίπεδο. Αυτό γίνεται σαφές από την προσθήκη “χαμόγελων” ή emoticons. Ακόμα, όμως, και χωρίς αυτές τις προσθήκες πολλοί servers δεν θα αναγνώριζαν ως άμεσες οχλήσεις τις ατάκες του Flaming, αλλά θα τις θεωρούσαν συνηθισμένες φράσεις και δεν θα έδιναν προσοχή

Exclusion

Exclusion (Αποκλεισμός) είναι η απομάκρυνση του ενός από την ομάδα. Δεν παίζει ρόλο, αν η ομάδα είναι στην πραγματική ζωή (στο σχολείο, σε αθλητικούς συλλόγους, σε φιλικές παρέες) ή σε μια διαδικτυακή ομάδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε διαδικτυακά παιχνίδια (όπως σε ομάδες Instant- Messenger, στην κατηγορία των παιχνιδιών ή ομάδες στο Facebook ή το Whats App). Εν προκειμένω, λοιπόν, ένα πρόσωπο εξαιρείται συνειδητά, δηλαδή δεν γίνεται δεκτό στα “ενδότερα”. Άλλοτε αυτό συμβαίνει με αποκλεισμούς που κάνουν οι επαφές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή με τον να αγνοούν το θύμα στις συζητήσεις σε chats και fora. Μεταξύ συμμαθητών και συμμαθητριών συμβαίνει συχνά, ότι οι δημοφιλείς συμμαθητές/ τριες πείθουν τους υπόλοιπους μαθητές της τάξης, να μην επικοινωνούν πλέον (ζωντανά ή διαδικτυακά) με τον λιγότερο αγαπητό συμμαθητή/ συμμαθήτρια.

Το ανήκειν σε μια ομάδα αποτελεί κοινωνική ανάγκη κάθε ανθρώπου. Και οι σχέσεις που οικοδομούνται στο διαδίκτυο είναι όλο και πιο σημαντικές για τα σύγχρονα παιδιά- ακόμα και σπουδαιότερες από τις διαπροσωπικές σχέσεις στην πραγματική ζωή. Εξ ου και ο αποκλεισμός από μια ομάδα είναι προπάντων για τους εφήβους δύσκολα διαχειρίσιμη και εξαιρετικά επώδυνη.

Επιστροφή στην αρχή